خطای انسانی در نگهداری و تعمیرات Human Error In Maintenance

خطای انسانی در نگهداری و تعمیرات   Human Error In Maintenance

بخش عظیمی از خرابی تجهیزات به وسیله خطاهای انسانی بوجود می‌آیند. اگر یک خطای انسانی به عنوان یک دلیل مهم برای اینکه چرا یه خرابی کارکردی رخ می‌دهد مورد بررسی قرار بگیرد، بایستی آن خطا در FMEA محاسبه گردد. هر خطای انسانی خرابی و یا مشکلی را درپی دارد. این خطاها حداقل در یکی از چهار دسته زیر قرار می گیرند.

1- فاکتورهای انسانی جسمی (Anthropometric factors)

2- فاکتورهای انسانی حسی (Human sensory factors)

3- فاکتورهای فیزیولوژیکی (Physiological factors)

4- فاکتورهای روان‌شناسی (Psychological factors)

1-  فاکتورهای انسانی جسمی

آن دسته از عواملی هستند که به اندازه یا قدرت پرسنل نگهداشت بستگی دارند. این خطاها زمانی رخ می دهند که شخصی و یا بخشی از بدن شخص یکی از حالات زیر را داشته باشد:

الف) به سادگی با فضای موجود برای انجام کار سازگاری ندارد

ب) یا امکان دسترسی به جسمی را ندارد

ج) به اندازه کافی توان برای بلندکردن و یا جابجایی چیزی را ندارد.

اگر خرابی به هر یک از دلایل بالا رخ دهد، بسیار دور از ذهن است که بتوان فعالیت نگهداشت پیش‌گیرانه‌ای برای رسیدگی به آن پیدا نمود. همچنین باید به یاد داشت که اگر خطای انسانی به یکی از این دلایل رخ دهد، خطای انسانی دلیل ریشه‌ای و اصلی نیست.

2- فاکتورهای انسانی حسی

این فاکتورها مربوط به سهولت و کیفیتی است که مردم می‌توانند وقایعی را که در اطرافشان می‌گذرد، ببینند، بشنوند، حس کنن و حتی استشمام نمایند. برای پرسنل نگهداشت این موضوع به قابلیت دیدن اشکالات در سیستم‌های پیچیده مربوط می شود. صداهای بلند و تغییر سطوح صدای زمینه می‌تواند بر توانایی اپراتورها و پرسنل نگهداشت در تشخیص طرز عملکرد تجهیزاتشان تاثیرگذار باشد.

3- فاکتورهای فیزیولوژیکی

فاکتورهای فیزیولوژیکی به تنش‌های محیطی اشاره دارد که عملکرد انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این تنش‌ها شامل درجه حرارت بالا و پایین هوا، صداهای بلند و تحریک‌پذیر، رطوبت بیش از اندازه، ارتعاش و نوسان بالا، مواجهه با ترکیبات و تشعشعات شیمیایی و یا کارکردن طولانی مدت بدون استراحت (بویژه در کارهایی که نیروی جسمی و روحی بالایی می طلبد) است.

قرار گرفت در معرض این دست تنش‌ها به طور مداوم می‌تواند منجر به کاهش توانایی حسی، واکنش‌های حرکتی کن و کاهش سطح هوشیاری گردد. که تمامی این موارد مصداق بارز خستگی بوده و همگی احتمال وقوع بی‌دقتی، فراموشی و اشتباه را افزایش می‌دهند.

4- فاکتورهای روان‌شناسی

این دسته از فاکتورهای خطای انسانی، دسته‌ای بسیار پیچیده و پرچالش از خطاهاست. خطاهایی که ریشه روانی در خود افراد دارد.

خطاهای روان‌شناسی به دو دسته "خطاهای عمدی" و "خطاهای غیرعمدی" تقسیم‌بندی می‌شود.

خطاهای غیرعمدی؛ زمانی رخ می‌دهد که فرد بطور ناآگاهانه کاری را که باید انجام دهد به طور صحیح انجام نمی‌دهد. این دسته از خطاها خود نیز به دو دسته "بی‌دقتی" و "فراموشی" تقسیم می‌شوند.

خطاهای عمدی؛ زمانی رخ می‌دهد که فرد عمداً کاری را انجام می‌دهد. اما کاری که انجام می‌دهد نامناسب و نادرست است. این دسته از خطاها نیز به دو دسته "اشتباه" و "تخلف" تقسیم می‌شوند.

برگرفته از کتاب؛  RCM3™: Risk-Based Reliability Centered Maintenance