نمودارP – F و تأثیر آن بر نگهداری و تعمیرات

این اتفاق احتمالاً برای شما هم افتاده است که درست یک هفته بعد از تعمیر یک تجهیز (دستگاه)، آن تجهیز به دلیل کاملاً متفاوتی مجددا از کار می‌افتد (خراب می‌شود). در اینصورت احتمالا اشکال را از تعمیرات می‌دانید؟! و خرابی را به کیفیت تعمیرات انجام شده. ولی محتمل‌تر این است که تجهیزتان دچار یک خرابی تصادفیِ غیرقابل پیشبینی شده‌ است که ممکن است برای هر تجهیزی اتفاق بیافتد.

 

نمودار P – F: ستون فقرات نت مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM)

نمودارP-F مفید‌ترین ابزار تحلیل در نت مبتنی بر قابلیت اطمینان است. نمودار دو محوری به شکل X-Y که در آن محور X زمان را اندازه‌گیری می‌کند و محورY شرایط تجهیز پیش از خرابی آن است. به طور خلاصه، منحنی P-F به این منظور طراحی شده است که شرایط آینده تجهیز را بر اساس زمان و دلیل خرابی‌های به وقوع پیوسته برای آن تجهیز پیشبینی کند.

معنای منحنی P – F

حرف P در نمودار P-F اشاره به کلمه بالقوه potential  دارد (بر اساس اطلاعات تاریخچه‌ای تجهیز مشخص کنیم اولین زمانی که تجهیز ممکن است خراب شود چه زمانی است). به عنوان مثال ثبت خرابی یک یاتاقان می‌تواند به شما بگوید که این موضوع معمولاً پس از بالا رفتن درجه حرارت قطعه به بالای ۶۰ درجه اتفاق می‌افتد.

حرف F اشاره به Functional دارد که به «خرابی عملیاتی» یک تجهیز اشاره می‌کند و مبتنی بر خرابی واقعی یک تجهیز است. مثال بالا را در نظر بگیرید، متوجه می‌شویم که بین زمانی که دمای یاتاقان از ۶۰ درجه بالاتر می‌رود (P) تا زمانی که یاتاقان کاملا خراب می‌شود، فاصله‌ای مثلاً ۴ روزه وجود دارد. به این ترتیب ما باید در بازه مذکور (احتمالاً هر ۲ روز یک بار) اقدام به بازرسی تجهیز کنیم. این بازرسی‌ها که مبتنی بر پایش وضعیت تجهیز است باعث پیشگیری از خرابی عملیاتی تجهیز می‌شود.

در نگهداری و تعمیرات هیچ کاری به اندازه بازرسی‌های دوره‌ای مبتنی بر داده‌های واقعی موجب کاهش نرخ خرابی تجهیزات نمی‌شود.

منحنی P-F با ساده‌سازی، پیچیدگی‌های امر بازرسی عملیات نت مبتنی بر قابلیت اطمینان  را به خروجی‌های با کیفیت‌تری هدایت می‌کند.  در این روش فرض بر این است خرابی‌ها اموری نسبتاً تصادفی و غیرقابل پیش‌بینی هستند که عوامل زیادی موجب رخ دادن آن‌ها می‌شوند. اگر نشانه‌های بروز خرابی و مدت زمانِ بین بروز نشانه‌ها تا خرابی واقعی را تشخیص دهیم امکان این را داریم که با بازرسی‌های دقیق‌ترِ بعدی بر منحنی P-F ‌هایی با فاصله‌های بلندتر دست پیدا کنیم.

فاصله P – F

بخش اصلی منحنی P-F فاصله P-F است. فاصله‌ای که زمان بین خرابی بالقوه تا خرابی عملیاتی و واقعی یک تجهیز را نشان می‌دهد. فواصل بازرسی‌های ما باید از فاصله P-F کوچکتر باشد تا بتوانیم پیش از خرابی واقعی شرایط تجهیز را بهبود دهیم.

"منحنی  P-F برای پیش بینی شرایط آینده تجهیز براساس زمان و دلیل خرابی‌های به وقوع پیوسته تجهیز طراحی شده است"

بازرسی‌ها در فاصله  P – F

بسته به نوع تجهیز و حالت‌های مختلف خرابی تکنیک‌ها برای حداکثرسازی فاصله P-F وجود دارد که می‌تواند برای پایش وضعیت تجهیز مورد استفاده قرار گیرد. تعدادی از این تکنیک‌ها اشاره می‌کند:

• نمونه گیری و تجزیه و تحلیل روغن
• کنترل خوردگی
• تجزیه و  تحلیل جریان موتور
• آزمون انتشار امواج صوتی (به عنوان نمونه: آزمون فراصوت)
• اندازه گیری و تجزیه و تحلیل لرزش
• دمانگاری به روش مادون‌قرمز
• روندیابی پارامتر‌ها (به عنوان مثال: جریان، نرخ، فشار، دما و غیره)
• کنترل روند ابزار دقیق (اندازه گیری و روندیابی)
• بازرسی‌های بصری (نگاه کردن ، گوش دادن و حس کردن)

 نکته:

طراحی ساختاری که در آن بازرسی‌ها منطبق بر حالت‌های خرابی هر تجهیز انجام بگیرد بدون شک منجر به بهبود قابلیت اطمینان تجهیز و کل عملیات نگهداشت خواهد شد.  مطمئن باشید با استفاده درست از منحنی P-F نت مبتنی بر قابلیت اطمینان کاملاً در دسترس شما خواهد بود.